Co to jest nekrofilia? Definicja i pojęcie
Nekrofilia to specyficzne i rzadko występujące zaburzenie preferencji seksualnych, w którym podniecenie seksualne oraz satysfakcję czerpie się z kontaktu ze zwłokami ludzkimi. Jest to jeden z rodzajów parafilii, czyli odchyleń od normy w zakresie orientacji czy obiektów seksualnych. W praktyce oznacza to, że dla osoby z nekrofilią ciało zmarłego staje się obiektem pożądania i źródłem pobudzenia seksualnego, co jest głęboko nieakceptowalne społecznie i etycznie. Termin ten określa zarówno fantazje, jak i konkretne zachowania seksualne związane ze zwłokami.
Pochodzenie terminu: 'nekros’ i 'philia’
Sam termin „nekrofilia” ma swoje korzenie w języku greckim. Składa się z dwóch członków: „nekros” (νεκρός), co oznacza „martwy” lub „zwłoki”, oraz „philia” (φιλία), czyli „miłość” lub „przywiązanie”. Dosłownie więc nekrofilia oznacza „miłość do zmarłych”. To greckie pochodzenie jasno wskazuje na naturę zaburzenia, podkreślając jego związek z ciałem zmarłego jako obiektem seksualnego zainteresowania.
Rodzaje i klasyfikacja nekrofilii
Nekrofilia, jako złożone zaburzenie, może przyjmować różne formy, odzwierciedlając spektrum zachowań i preferencji osób dotkniętych tym problemem. W literaturze przedmiotu można wyróżnić kilka typów, które pomagają lepiej zrozumieć jego charakter.
Nekrosadym, nekrostuprum i nekrofagia
Wśród bardziej specyficznych odmian nekrofilii można wymienić nekrosadym, który dotyczy czerpania satysfakcji seksualnej z kontaktów ze zwłokami ofiar morderstw, często wiąże się to z elementami przemocy. Innym przykładem jest nekrostuprum, które polega na kradzieży zwłok, często w celu ich seksualnego wykorzystania lub po prostu posiadania. Bardziej ekstremalną formą jest nekrofagia, czyli zjadanie części zwłok, co jest połączeniem nekrofilii z kanibalizmem. Te formy podkreślają powiązania nekrofilii z innymi, często jeszcze bardziej niepokojącymi preferencjami.
Klasyfikacja Rosmana i Resnika: 'prawdziwi’ i 'rzekomi’
Klasyfikacja zaproponowana przez Rosmana i Resnika dzieli osoby z nekrofilią na dwie główne grupy. „Prawdziwi” nekrofile to osoby, które aktywnie poszukują kontaktu ze zwłokami i dopuszczają się takich czynników jak morderstwa seksualne, regularne akty nekrofilne lub intensywne fantazje o charakterze nekrofilnym. Natomiast „rzekomi” nekrofile to osoby, które mogą odczuwać pociąg do zwłok, ale niekoniecznie realizują te fantazje w aktywny sposób, lub ich zachowania są mniej ekstremalne. Ta dychotomia pomaga w ocenie stopnia zaawansowania i aktywności zaburzenia.
Przyczyny i czynniki ryzyka
Zrozumienie przyczyn nekrofilii jest kluczowe dla jej diagnostyki i potencjalnego leczenia, choć jest to zaburzenie niezwykle złożone i często ukrywane. Wśród potencjalnych czynników można wskazać zarówno predyspozycje biologiczne, jak i czynniki psychiczne oraz środowiskowe.
Uwarunkowania biologiczne i psychiczne
Badania sugerują, że w rozwoju nekrofilii mogą odgrywać rolę uwarunkowania biologiczne, takie jak potencjalne zaburzenia neurologiczne czy nawet genetyczne predyspozycje, które wpływają na funkcjonowanie mózgu i ośrodków odpowiedzialnych za popęd seksualny i emocje. Po stronie czynników psychicznych wymienia się zaburzenia osobowości, w tym antyspołeczne czy schizoidalne, które mogą prowadzić do trudności w nawiązywaniu zdrowych relacji i odczuwaniu empatii.
Rola traum i zaburzeń osobowości
Często jako czynnik ryzyka wskazuje się również traumy z dzieciństwa, w tym doświadczenia nadużyć seksualnych, zaniedbania czy utraty bliskiej osoby, które mogą kształtować nieprawidłowe wzorce przywiązania i seksualności. Lęk przed odrzuceniem i pragnienie kontroli nad obiektem pożądania, który nie może odrzucić, również mogą być motywacją do rozwoju takich preferencji. Ponadto, zawodowy kontakt ze zwłokami, na przykład w kostnicach czy prosektoriach, może prowadzić do utraty wrażliwości i stopniowego desensytyzacji, co w rzadkich przypadkach może stanowić czynnik ryzyka rozwoju nekrofilii.
Leczenie i sposoby radzenia sobie
Leczenie nekrofilii stanowi wyzwanie, głównie ze względu na to, że osoby dotknięte tym zaburzeniem często nie dostrzegają problemu lub nie odczuwają potrzeby zmiany swojego zachowania. W przypadkach, gdy dochodzi do realizacji tych fantazji, interwencja terapeutyczna jest niezbędna.
Psychoterapia i farmakoterapia
Podstawową metodą leczenia jest psychoterapia, najczęściej stosuje się terapię poznawczo-behawioralną, która ma na celu identyfikację i modyfikację dysfunkcyjnych myśli i zachowań. Terapia indywidualna pozwala na pracę nad głębszymi przyczynami zaburzenia. W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy nekrofilia współwystępuje z innymi problemami psychicznymi lub silnym popędem seksualnym, stosowana może być farmakoterapia, na przykład leki antyandrogenowe, które obniżają poziom testosteronu i tym samym zmniejszają libido.
Cele terapii: kontrola fantazji
Należy podkreślić, że celem terapii rzadko jest całkowita zmiana preferencji seksualnych, co jest niezwykle trudne w przypadku tak głęboko zakorzenionych parafilii. Zamiast tego, skupia się na kontroli fantazji i zapobieganiu szkodliwym zachowaniom, ucząc pacjenta radzenia sobie z impulsami i rozwijania zdrowszych mechanizmów radzenia sobie ze stresem i emocjami. Ważne jest również budowanie umiejętności społecznych i interpersonalnych.
Aspekty prawne i społeczne
Nekrofilia, poza wymiarem psychologicznym i medycznym, niesie ze sobą poważne konsekwencje prawne i społeczne. W większości jurysdykcji, akty seksualne ze zwłokami są nielegalne i podlegają karze.
W polskim prawie, choć nie istnieje przepis bezpośrednio penalizujący samą nekrofilię jako zaburzenie, sprawcy mogą być ścigani na podstawie innych przepisów. Należą do nich paragrafy dotyczące znieważenia zwłok (art. 262 Kodeksu karnego), które obejmuje profanację szczątków ludzkich. W zależności od okoliczności, działania nekrofila mogą być również kwalifikowane jako zgwałcenie (jeśli doszło do penetracji) lub nawet zabójstwo, jeśli osoba zmarła w wyniku działań sprawcy. Społeczne piętno nekrofilii jest ogromne; jest to zachowanie budzące powszechne obrzydzenie i potępienie, prowadzące do izolacji społecznej osób dotkniętych tym zaburzeniem.
Dodaj komentarz